W przypadku bezskutecznej egzekucji komorniczej wierzyciel może wystąpić do sądu
z wnioskiem o postępowanie zabezpieczające w postaci skargi pauliańskiej. Zobacz, czym jest skarga pauliańska i dlaczego to rozwiązanie może być przydatne?
Dłużnicy starają się zrobić wszystko, by uniknąć spłaty zaległych zobowiązań. Niekiedy pozornie wyzbywają się oni składników swojego majątku (na przykład przepisują go na żonę lub dzieci) i ukrywają dochody. W tej sytuacji z pomocą wierzycielowi przychodzi skarga pauliańska. Sprawdź, jak i kiedy można skorzystać z tego narzędzia odzyskiwania wierzytelności?
Czym jest skarga pauliańska?
Skarga pauliańska określona jest w art. 527-537 Kodeksu cywilnego. Instytucja prawna tego typu gwarantuje wierzycielowi ochronę w sytuacji niewypłacalności dłużnika oraz gdy nie wykaże on majątku.
Skarga pauliańska pozwala uznać sądowi bezskuteczność czynności prawnej dłużnika w stosunku do wierzyciela. Dzięki temu narzędziu wierzyciel może dochodzić zaspokojenia roszczeń z przedmiotów majątkowych, które wskutek czynności uznanej za bezskuteczną wyszły z majątku dłużnika albo do niego nie weszły. Oznacza to, że po uzyskaniu orzeczenia uwzgledniającego skargę pauliańską, wierzyciel może wnosić o rozpoczęcie postępowania egzekucyjnego, a komornik będzie prowadził egzekucję także na przedmiotach, które wyszły z majątku dłużnika na mocy uznanej za bezskuteczną czynności prawnej względem wierzyciela, zatem na aktywach należących do osoby trzeciej.
Skutki skargi paulińskiej
Uwzględnienie skargi pauliańskiej powoduje, że czynność prawna wykonana przez dłużnika w celu pozbawienia wierzyciela możliwości zaspokojenia zostaje uznana za bezskuteczną wobec wierzyciela. Czynność ta nie jest jednak uznana za nieważną, zachowuje bowiem pełną moc w stosunku do innych osób niż wierzyciel.
Kiedy można wnieść skargę pauliańską?
Skarga pauliańska jest zasadna, gdy:
- na skutek dokonanej czynności prawnej (na przykład zawartej umowy darowizny) dłużnik stał się niewypłacalny lub stał się niewypłacalny w stopniu wyższym niż był przed jej dokonaniem;
- w chwili dokonywania czynności prawnej dłużnik działał z zamiarem pokrzywdzenia wierzyciela, czyli miał świadomość, że w wyniku podjętej czynności wierzyciel nie będzie miał z czego dochodzić spłaty należnego mu zobowiązania;
- dłużnik podejmuje się czynności prawnych, które przynoszą korzyść majątkową osobie, która pozostaje z nim w bliskim stosunku lub przedsiębiorcy będącemu z nim w stałych stosunkach gospodarczych;
- osoba trzecia wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć, że czynność prawna może skutkować pokrzywdzeniem wierzyciela i że dłużnik działa z taką świadomością.
Jak napisać skargę pauliańską?
Składając skargę pauliańską warto pamiętać o niezbędnych elementach, które musi ona zawierać. Są to:
- dane sądu rejonowego, do którego jest składany pozew.
- dane identyfikacyjne wierzyciela i dłużnika.
- wysokość wierzytelności.
- opłata, która zależy od wartości przedmiotu sporu. Dla spraw o wartości sporu poniżej 20 tysięcy złotych ustala się ją indywidualnie. Dla spraw o wyższej wartości sporu wynosi 5% wartości wierzytelności.
- określenie żądania, czyli uznania czynności za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela. Ponadto należy wskazać w stosunku do kogo bezskuteczność ma być ustalona. Nie można żądać unieważnienia umowy ani ogólnego ustalenia bezskuteczności czynności prawnej. Nie można także żądać, aby dłużnik poddał się egzekucji.
- określenie czynności prawnej, której domaga się uznania za bezskuteczną.
- uzasadnienie pozwu, które musi zawierać przesłanki z art. 527 k.c.
- wniosek o zabezpieczenie roszczenia pauliańskiego, czyli zakazu zbywania lub obciążania przedmiotu. Jeśli przedmiotem jest nieruchomość, trzeba będzie złożyć wniosek o dodanie stosownego wpisu w księdze wieczystej na temat zakazu zbywania czy obciążania nieruchomości.
Przedawnienie a skarga pauliańska
Zgodnie z kodeksem cywilnym wierzyciel może wystąpić ze skargą pauliańską w ciągu pięciu lat od chwili dokonania przez dłużnika kwestionowanej czynności.
