Faktoring to usługa, która w wielu firmach rozwiąże problem długiego oczekiwania na opłacenie faktur oraz pomoże uniknąć zatorów płatniczych. Dobrze wiedzieć czym dokładnie jest faktoring, ile kosztuje, gdzie

Co to jest faktoring? Definicja i praktyka

Według najprostszej definicji faktoring to usługa finansowa, która polega na wykupie faktur przed terminem ich płatności przez podmiot określony faktorem. Sprzedający (faktorant) otrzymuje na bazie umowy z faktorem pieniądze z nieopłaconych jeszcze faktur. Umowy faktoringowe są umowami nienazwanymi, zatem mogą zawierać dowolne zapisy (a przynajmniej tak długo, jak nie są one sprzeczne z kodeksem cywilnym). Nie są to ponadto usługi bankowe, zatem nie muszą być kontrolowane przez Komisję Nadzoru Finansowego.

W ramach umowy określany jest limit faktoringowy, czyli maksymalny poziom finansowania przedsiębiorstwa. W przypadku zróżnicowanej działalności klienta faktor może wyznaczać również sublimity, dotyczące konkretnych kontrahentów lub całych obszarów. W celu wyznaczenia limitu przeprowadzana jest analiza. Jej zakres zależy od stopnia ryzyka faktora. W przypadku konieczności pogłębienia analizy, sięgnie ona nawet kontrahentów.

Jak wygląda faktoring w praktyce? Umożliwia odmrożenie i natychmiastowe wykorzystanie środków, których spłata jest normalnie odroczona ze względu na datę płatności na fakturze. Sposób przekazania pieniędzy faktorantowi nie zawsze jest jednak taki sam, a schemat przebiegu tego procesu może być uzupełniony o dodatkowe usługi. Jedną z najważniejszych jest przejęcie ryzyka niewypłacalności kontrahenta, chociaż istotne są też monitoring wierzytelności czy kontrola wypłacalności dłużników. Ich zróżnicowanie odzwierciedlają konkretne rodzaje faktoringu, wyznaczane przez zapisy z umowy faktoringowej.

Rodzaje faktoringu – pełny, niepełny i odwrócony

Na rynku oferowane są trzy podstawowe usługi faktoringu: faktoring pełny, faktoring niepełny oraz faktoring odwrócony. Ich granice wyznacza stopień ryzyka, które bierze na siebie faktor. Jak wyglądają poszczególne rodzaje faktoringu w praktyce?

Faktoring pełny

W ramach podpisanej umowy faktoringu, faktor może świadczyć na rzecz swojego klienta dodatkowe usługi związane z zarządzaniem należnościami i monitorowaniem płatności. Najistotniejsze w faktoringu pełnym jest jednak ubezpieczenie należności. Chroni ono przedsiębiorstwo przed ryzykiem niewypłacalności ze strony kontrahentów. W tym przypadku bierze je na siebie faktor.

Jeśli do takiej sytuacji dojdzie, straty finansowe pokrywane są z ubezpieczenia. Jednocześnie faktor podejmuje stosowne kroki w celu odzyskania wierzytelności (wchodzi w rolę wierzyciela). W celu otrzymania należnych pieniędzy wystawia wezwanie do zapłaty, przypomina nierzetelnemu dłużnikowi o płatności bądź korzysta z innych narzędzi dostępnych w ramach windykacji.

Faktoring niepełny

W ramach faktoringu niepełnego świadczone są te same usługi, jeśli chodzi o wsparcie w zarządzaniu należnościami przedsiębiorstwa. Odbywa się to jednak bez przejęcia ryzyka. Oznacza to, że ewentualna niewypłacalność kontrahentów nie jest objęta żadną formą ubezpieczenia. Jej konsekwencje ponosi faktorant. Tak naprawdę

Co dzieje się w przypadku, kiedy faktorant nie otrzymał w wymaganym terminie środków z wystawionych faktur i nie może ich zwrócić faktorowi? Faktor ma prawo zażądania zwrotu przyznanych środków. Jest to tak zwany regres, czyli roszczenie zwrotne. Dlatego inna nazwa faktoringu niepełnego to faktoring z regresem bądź z prawem do regresu. Analogicznie, faktoring pełny to również faktoring bez regresu.

Faktoring odwrócony

Faktoring odwrócony dotyczy zarządzania zobowiązaniami, a nie należnościami przedsiębiorstwa. W tym przypadku faktor udostępnia środki na uregulowanie zobowiązań faktoranta, stając się jego wierzycielem. W ten sposób firmy mogą na bieżąco regulować opłaty u dostawców. Nabyte w ten sposób produkty czy usługi posłużą dopiero do zarobienia pieniędzy, które trafią do faktora w późniejszym terminie.

To najmniej popularny rodzaj faktoringu, ale stanowi dobrą alternatywę wobec kredytów obrotowych dla firm, które chcą poszerzyć działalność i utrzymać opinię terminowych płatników. To z kolei przekłada się często na lepsze możliwości negocjacyjne. Nie bez znaczenia pozostaje również możliwość kształtowania polityki zakupowej dostosowanej do potrzeb produkcyjnych, a nie możliwości finansowych przedsiębiorstwa.

Sposób wypłacania pieniędzy z faktoringu

Inna popularna typologia usług faktoringowych odwołuje się do drogi, którą pokonują pieniądze. Firmy wypłacają bowiem pieniądze w różny sposób, zależny od stopnia ryzyka czy potrzeb faktoranta. Podczas gdy jednym zależy na jak najszybszym otrzymaniu gotówki z wystawionych faktur, inne przedsiębiorstwa mogą cenić spokój związany z kontrolą wierzytelności.

Na bazie sposobu i szybkości wypłacania środków przez faktora wyznacza się:

  • Faktoring przyspieszony – kiedy faktor wypłaca należne pieniądze od razu po wykupieniu faktur.
  • Faktoring zaliczkowy – kiedy wypłacana jest jedynie zaliczka, a pozostałe pieniądze pomniejszone o prowizję trafiają do faktoranta po otrzymaniu należności.
  • Faktoring wymagalnościowy – kiedy faktorant otrzymuje pieniądze w momencie przekroczenia terminu płatności przez dłużnika, a faktor zajmuje się później ściągnięciem środków jako wierzyciel.

Ile kosztuje faktoring?

Ze względu na spore różnice pomiędzy umowami faktoringu, trudno określić jednoznacznie koszty tego typu usług. Wszystko zależy bowiem od zakresu obowiązków oraz ryzyka, jakie bierze na siebie faktor. Nie bez znaczenia pozostaje również wysokość zobowiązań. Czym większe potencjalne zarobki, tym lepsze warunki może zaproponować bank czy firma faktoringowa. Na ogół w koszt faktoringu zalicza się jednak:

  • Prowizja administracyjna – związana z podjęciem współpracy, weryfikacją faktoranta i analizą jego kontrahentów oraz przygotowaniem odpowiedniej umowy. Może mieć formę stałej kwoty dla wszystkich klientów, ale częściej sięga kilku procent limitu faktoringowego.
  • Prowizja faktoringowa – standardowa prowizja od faktur obsłużonych przez faktora, jej wysokość sięgać może nawet kilku procent, ale w przypadku mniejszego ryzyka oraz dobrej pozycji negocjacyjnej faktorant może ją mocno zbić.
  • Odsetki – koszt korzystania z kapitału udostępnionego przez faktora.

Jakie instytucje oferują faktoring?

Mimo iż faktoring nie jest ustawowo usługą bankową, do największych faktorów w Polsce należą banki. Zaletą obsługi nieprzeterminowanych jeszcze faktur w tego typu instytucjach są z pewnością niewielkie koszty. Banki mogą sobie pozwolić na małe odsetki ze względu na praktycznie nieograniczony dostęp do kapitału. Niestety, wiąże się to z bardzo restrykcyjnymi warunkami i długim procesem analizowania klienta. Szanse na faktoring w banku mają wyłącznie olbrzymie podmioty.

Banki zajmujące się faktoringiem i zrzeszone w Polskim Związku Faktorów to:

  • Alior Banki
  • BNP Paribas Faktoring
  • BOŚ Bank SA
  • BPS Faktor SA
  • Bank Handlowy w Warszawie SA
  • ING Commercial Finance SA
  • mFaktoring SA (mBank)
  • Millennium Bank SA
  • Pekao Faktoring Sp. z o.o.
  • PKO Faktoring SA
  • Santander Factoring Sp. z o.o.

Do oferowania usług faktoringowych w Polsce nie jest potrzebna ani zgoda prezesa NBP, ani licencja KNF. Na rynku znajduje się więc wiele wyspecjalizowanych firm, których usługi są dostępne znacznie szerzej. Tacy faktorzy oferują również szereg usług dodatkowych, w tym niezwykle istotne ściąganie wierzytelności. Wyższa prowizja faktoringowa oraz administracyjna, a także większe koszty odsetkowe, są zatem równoważone przez zakres usług oraz szeroką dostępność.

Firmy faktoringowe zrzeszone w Polskim Związku Faktorów to:

  • BFF Polska SA
  • Bibby Financial Services Sp. z o.o.
  • Coface Poland Factoring Sp. z o.o.
  • eFaktor SA
  • Eurofactor Polska SA
  • Faktorzy SA
  • Fandla Faktoring Sp. z o.o.
  • HSBC France (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce
  • IFIS Finance Sp. z o.o.
  • KUKE Finance SA
  • MARR SA
  • PragmaGO SA
  • SMEO SA

Przedsiębiorstwa poszukujące solidnych faktorów należy przestrzec przed firmami pożyczkowo-faktoringowymi, które pod pretekstem wypłacania pieniędzy z faktur udzielają tak naprawdę pożyczek, często wysoko oprocentowanych i z dużymi prowizjami.

Faktoring to doskonałe rozwiązanie bolączek kredytu kupieckiego

Odroczenie terminu płatności za dobra lub usługi jest powszechnie stosowaną praktyką w obrocie gospodarczym. Jako nabywcy korzystamy z przedłużonego terminu spłaty faktury. A jako sprzedawcy udzielamy tego samego prawa swoim kontrahentom. Jest to nic innego jak forma kredytowania należności. O ile kredyt kupiecki ma wiele zalet, o tyle wiążą się z nim również ryzyka bądź pewne niedogodności finansowe. Z jednej strony wielu firmom, które są nabywcami, pozwala zachować płynność finansową i łatwiej zarządzać swoimi należnościami. Z perspektywy sprzedaży natomiast, umożliwia zdobycie większej ilości klientów – kredytowanie należności jest przez klientów zwyczajnie pożądane, bywa że nawet wymagane.

A co z ryzykiem? Firmy udzielające kredytu kupieckiego zawsze będą narażone na brak spłaty lub nieterminową spłatę należności. Jednocześnie środki w ramach udzielonego kredytu kupieckiego są zamrożone do czasu ich otrzymania. W przypadku firm korzystających z kredytu kupieckiego, pamiętać trzeba o prostej zależności. Kredyt kupiecki jest zawsze kredytem, obciążonym określonym kosztem oprocentowania. Jeśli nie kredytujemy należności i faktury opłacamy na bieżąco, możemy liczyć na znacznie lepsze ceny, rabaty i inne bonusy finansowe. Poza tym otrzymanie kredytu kupieckiego wcale nie jest takie oczywiste – tutaj również trzeba spełnić określone warunki, które uwiarygodniają nas finansowo w oczach kontrahenta.