Sprawdź na czym polegają lokaty bankowe! To coraz mniej istotny produkt oszczędnościowy, ale w sytuacji wysokiej inflacji oraz podwyżek stóp procentowych szybko może wrócić do łask. Jakie są rodzaje lokat i czy to się w ogóle opłaca?

Co to jest lokata?

Lokata polega na zdeponowaniu w banku określonej kwoty pieniędzy na określony czas. W zamian bank wypłaca od ulokowanej kwoty określone z góry odsetki. Istnieje wiele szczególnych rodzajów lokat, ale ogólna zasada jest zawsze taka sama – bank wypłaca założycielom lokaty wynagrodzenie za użyczenie pieniędzy.

Lokata jest jedną z najbardziej pewnych inwestycji. Nawet w przypadku bankructwa banku środki do równowartości 100 000 EUR zostaną nam zwrócone dzięki Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu. Z drugiej strony w sytuacji niskich stóp procentowych na lokatach trudno jest cokolwiek zarobić. Zamiast inwestycji lokaty można też traktować jako formę oszczędzania.

Banki chętnie udzielają lokat gdyż aby pożyczać pieniądze muszą mieć odpowiednią ilość kapitału własnego. Przynajmniej część pieniędzy, które dostają klienci banków jako kredyt pochodzi właśnie z lokat.

Na co jeszcze zwrócić uwagę?

Lokaty dzielą się na odnawialne i nieodnawialne. Odnawialna lokata automatycznie jest zakładana na nowo po okresie na który była założona. Środki z lokaty nieodnawialnej są za to automatycznie przelewane na konto klienta. Ta różnica jest istotna, gdyż za zerwanie lokaty mogą obowiązywać dodatkowe opłaty.

Kolejnym istotnym dla lokat pojęciem jest kapitalizacja. Kapitalizacja oznacza czas, w którym wypłacane są odsetki od lokaty. Jeżeli kapitalizacja jest dzienna, to codziennie odsetki z lokaty będą powiększały jej kwotę tworząc tym samym efekt ‘kuli śniegowej’. Z kolei kapitalizacja np. co 3 miesiące nie będzie już tak korzystna. Dlatego przy wyborze lokaty nie ma co kierować się samą wartością oprocentowania.

Zazwyczaj do otworzenia lokaty nie jest konieczne posiadanie lub założenie w danym banku konta. Pomimo braku konta po złożeniu depozytu stajemy się klientami instytucji i dostajemy dostęp do ograniczonej bankowości internetowej czy innych usług bankowych.

Lokata na nowe środki – co to znaczy?

Lokata na nowe środki to częsta promocja bankowa. Polega na atrakcyjnym oprocentowaniu lokaty pod warunkiem wpłacenia na nią wyłącznie nowych środków. Nowe środki oznaczają wszelkie pieniądze, które nie znajdowały się do tej pory w danym banku. Nie mogą to więc być środki z kont, lokat czy innych depozytów w tej samej instytucji.

Właściwie każdy bank posiada inną dokładną definicję tego czym są nowe środki. Instytucje finansowe m.in. zabezpieczają się przed zerwaniem lokat na gorszych warunkach tylko po to by wpłacić ponownie pieniądze jako nowe środki. Wtedy możemy spotkać się z zapisem informującym o uznawaniu za nowe środki wyłącznie kwoty pieniędzy ponad wolumen znajdujący się na wszystkich rachunkach banku w danym dniu lub za ostatni miesiąc.

Lokata strukturyzowana

Lokata strukturyzowana to coraz popularniejszy typ lokaty. Jest tak ze względu na dużo bardziej atrakcyjne oprocentowanie niż przy tradycyjnej lokacie. W takiej lokacie częściowo oszczędzamy pieniądze jak przy tradycyjnej lokacie, a część inwestujemy na rynkach finansowych. W takim przypadku np. 30 proc. środków jest zwykłą lokatą, a 70 proc. jest inwestowanych w inne instrumenty. Ta lokata zwana jest też czasem lokatą z funduszem. W zależności od lokaty środki na lokacie strukturyzowanej mogą być gwarantowane nawet w 100 proc. (tak samo jak przy zwykłej lokacie). Taką lokatę można traktować jako formę hedgingu inwestycyjnego.

Lokata rentierska

Lokata rentierska to lokata w której odsetki nie są kapitalizowane (dopisywane do kwoty lokaty), a od razu wypłacane właścicielowi lokaty. Taka lokata zwana jest rentierską bo przy bardzo wysokim depozycie może być wykorzystywana jako źródło środków do życia.

Lokata mobilna

Lokata mobilna to po prostu lokata założona za pośrednictwem smartfona. Z różnych powodów (np. chęć nakłonienia klientów do założenia aplikacji banku) taka lokata może być oprocentowana wyżej od klasycznej, zakładanej w oddziale czy przez bankowość internetową.

Lokata terminowa

Lokata terminowa jest zakładana na określony czas. Typowo spotyka się lokaty na 3, 6 i 12 miesięcy. Zdecydowana większośc lokat to lokaty terminowe. Lokatami terminowymi nie są lokaty bezterminowe, czyli obowiązujące do momentu ich likwidacji. Pewną formą lokaty bezterminowej jest konto oszczędnościowe.

Lokata progresywna

Na lokacie progresywnej oprocentowanie wzrasta wraz z czasem ulokowania pieniędzy. Przykładowo przez pierwsze pół roku oprocentowanie może wynosić 3 proc. w skali roku, a już w kolejnym okresie 3,5 proc.. W takich lokatach często można w trakcie trwania umowy wypłacić pieniądze bez utraty odsetek.

Lokata długoterminowa

W taki sposób określa się lokaty zawierane na okres co najmniej 12 miesięcy. Na świecie spotyka się lokaty zawierane nawet na okres 60 miesięcy. Przy tak długich lokatach warto zastanowić się nad tym czy obowiązuje na nich oprocentowanie stałe czy zmienne.

Lokata czy konto oszczędnościowe?

Zarówno lokata jak i konto oszczędnościowe są formami bezpiecznego oszczędzania w bankach. Istnieją pomiędzy nimi pewne różnice. Konto oszczędnościowe można określić jako formę pośrednią pomiędzy zwykłym rachunkiem bankowym, a lokatą. Takie konto pozwala na wpłacanie na nie dowolnie często pieniędzy, ale można z niego wypłacać środki np. jedynie raz na miesiąc.

Oprocentowanie zazwyczaj jest nieco niższe niż w przypadku lokat, a umowa konta oszczędnościowego jest zawierana bezterminowo. To wygodny sposób oszczędzania dla osób które chcą co jakiś czas przeznaczać na oszczędzanie drobniejsze kwoty, resztę z zakupów czy kilkaset złotych miesięcznie.

Czy lokaty się opłacają?

Oprocentowanie lokat jest ściśle uzależnione od stóp procentowych wyznaczonych przez Radę Polityki Pieniężnej. Obecnie, w wyniku m.in. kryzysu spowodowanego epidemią koronawirusa, stopy procentowe w Polsce są bliskie zeru. Doprowadziło to do sytuacji w której jeden z banków zaczął oferować lokatę z negatywnym (!) oprocentowaniem. To dość niespotykana sytuacja. Marże bankowe na lokatach muszą więc znajdować się na bardzo niskim poziomie.

W czasach wysokiej inflacji na lokatach w Polsce można było nieźle zarobić – co najmniej tyle, ile wynosił wskaźnik inflacji, więc opłacało się w nie inwestować by uniknąć choćby utraty wartości samej złotówki.

Obecnie inflacja wynosi około 3-4 proc., a oprocentowanie lokat jest bliskie zeru. Oznacza to, że na lokacie stracimy kilka procent, które ‘pożre’ inflacja. Mimo wszystko lepsze jest niewielkie oprocentowanie, niż żadne, czyli niż trzymanie po prostu pieniędzy na koncie osobistym – tym bardziej, że lokata jest obarczona praktycznie zerowy ryzykiem inwestycyjnym.